Hermenötik | yorumsamacılık | yorumbilim terimi Yunan mitolojisinde “Tanrı’nın buyruklarını insanların anlayabileceği bir dile çeviren ulak (haberci)”, Hermes kelimesinden üretilen bir terim olarak karşımıza çıkmaktadır. Geç Yunanca’da hermeneuia, “bilgece açıklama” manasında kullanılmıştır. Hermenotik bilim terimi olarak, bir başka kritere ait bir metin veya düşünceyi yaşanılan dünyaya anlaşılabilir bir biçimde aktarma/çevirme sanatıdır. Modern dilde; hermenötik, yöntem kavramının gelişimi ile ilgilidir.
Yorumsamacılığın önemli isimlerine göre, insan davranışlarını anlamlandırabilmek için bu davranışların anlamı yorumlanmalıdır.
- Bir trafik kazasında, yaralanan kişinin isteyerek mi arabanın önüne atladığı yoksa kazara arabanın önüne düşmesi sonucu yaralandığı, kişinin davranışına yüklendiği anlam ile ortaya çıkar ve iki durum da sosyal bilimler açısından farklı yorumlanabilir. Görüldüğü üzere İnsan davranışları kişinin iradesiyle alakalı olduğundan, neden-sonuç ilişkisi ile açıklanamaz.
- Yorumsamacılara göre, doğa bilimleri ile sosyal bilimler arasında farklılıklar mevcuttur. Doğa olayları arasındaki ilişkileri anlamdan yoksun, neden sonuç ilişkisi içerisindeki yasalar şeklinde açıklamak mümkündür.
Yorumsamacılar tezlerini özellikle sosyal bilimler ile ilgili olayların öznelerinden bağımsız anlaşılamaması üzerine temellendirilmiştir. Sosyal bilimci belirli kültürel, tarihsel, ideolojik etkilerin altında olduğunu peşinen kabullenmeli ve eleştirel yaklaşmalı, olumlu ve olumsuz yönlerini nesnel bakış açısıyla değerlendirebilmedir.
Yorumsamacılar, toplumsal olayları açıklarken kişilerin düşünsel süreçlerine ziyadesiyle yer verdikleri ve kişilerin dışında işleyen süreçleri görmezden geldikleri için eleştirilmişlerdir. Halbuki kişilerin yaklaşımları ideolojik olabilir. Bu nedenle kişilerin eylemleri amaçlanmayan sonuçlara neden olabilir.
Tüm video derslerimiz için youtube kanalımız | video dersler sayfamız